Долбар ¹6 01/04/2008
2008 жылдың 1–ші тоқсанында екінші деңгейдегі банктер және «Қазпочта» АҚ № 1 Кестеде ұсынылған төлем құралдарын пайдалана отырып 23 755.5 млрд. теңге сомаға 32 982 мың транзакция көлемінде транзакция өткізді. Тұтастай алғанда түрлі төлем құралдарын пайдаланудың артуы байқалады. Мәселен, 2007 жылдың 1-ші тоқсанымен салыстырғанда төлемдердің жалпы саны 12.7%, ал төлемдердің жалпы сомасы 25.4% ұлғайды.
Ұсынылған төлем құралдарының жалпы санының ұлғаюы негізінен 193 мың транзакцияға төлем тапсырмалары санының және 3 482.6 мың транзакцияға төлем карточкаларын пайдалану операциясы санының ұлғаюына байланысты болды. Төлемдер көлемінің ұлғаюы негізінен 4 615.9 млрд. теңгеге төлем тапсырмаларын пайдалана отырып төлемдер көлемінің өсуіне байланысты болды.
Бұрынғыдай Қазақстанның аумағында төлем тапсырмалары және төлем карточкалары неғұрлым таралған төлем құралдары болып табылады. Бұл ретте, бір төлем тапсырмасының орташа сомасы 2008 жылдың 1–ші тоқсанында 2.8 млн. теңге құрады және 2007 жылдың 1-ші тоқсанымен салыстырғанда 22,5% ұлғайды. Сонымен бірге төлемдер саны бойынша төлем карточкаларының жоғары үлес салмағы және төлемдер көлемі бойынша төмен үлес салмағы осы төлем құралын негізінен шамалы қолма-қол ақша сомасын алу үшін пайдаланылатындығымен сипатталады (2008 жылдың 1–ші тоқсанында бір транзакцияның орташа сомасы 20.9 мың теңге болды).
2008 жылдың 1–ші тоқсанында төлем құралдарының ішіндегі төлем талаптары – тапсырмалар және инкассалық өкімдер аз пайдаланылады. Жалпы сан мен көлемдегі осы құралдарды шамалы пайдалану үлесі олардың ерекшелігіне байланысты.
Басқа құралдарға тауарлар мен қызмет көрсетуге есеп беретін чектер, банк шотын тікелей дебеттеу және орындалған аккредетив жатады.
2008 жылдың I тоқсандағы төлем құралдарына қатысты төлемдер бойынша мәліметтер
№ 1 Кесте
(саны, мың тр.; сомасы, млрд. теңге)
Төлем құралдары |
2007ж. I тоқсан |
2008ж. I тоқсан |
Өзгеріс (%) |
|||
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
|||
Төлем тапсырмалары |
Саны |
8 056.5 |
27.54% |
8 249.6 |
25.01% |
2.4% |
Сомасы |
18 149.7 |
95.80% |
22 765.6 |
95.83% |
25.4% |
|
Төлем талап-тапсырмалары |
Саны |
35.8 |
0.12% |
105.2 |
0.32% |
2.9 есе |
Сомасы |
13.3 |
0.07% |
57.0 |
0.24% |
4.3 есе |
|
Инкассалық өкімдер |
Саны |
88.2 |
0.30% |
172.5 |
0.52% |
95.6% |
Сомасы |
38.3 |
0.20% |
86.7 |
0.36% |
2.3 есе |
|
Төлем карточкалары |
Саны |
18 878.0 |
64.53% |
22 360.6 |
67.80% |
18.4% |
Сомасы |
370.3 |
1.95% |
467.8 |
1.97% |
26.3% |
|
Басқа құралдары |
Саны |
2 194.1 |
7.50% |
2 094.2 |
6.35% |
-4.6% |
Сомасы |
373.2 |
1.97% |
378.4 |
1.59% |
1.4% |
|
Жалпы жиынтығы |
Саны |
29 252.6 |
100.00% |
32 982.0 |
100.00% |
12.7% |
Сомасы |
18 944.8 |
100.00% |
23 755.5 |
100.00% |
25.4% |
2008 жылдың 1–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану
(транзакциялар саны бойынша)
№ 2 Кесте
(бірл. транзакциямен)
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
977 973 |
24 661 |
11 830 |
150 078 |
Ақтөбе |
444 941 |
2 902 |
6 376 |
66 009 |
Алматы |
2 781 268 |
28 695 |
59 554 |
634 635 |
Атырау |
368 462 |
5 067 |
5 873 |
83 032 |
Шығыс Қазақстан |
570 313 |
3 805 |
8 616 |
133 492 |
Жамбыл |
239 366 |
1 901 |
7 788 |
140 135 |
Батыс Қазақстан |
231 603 |
5 399 |
4 860 |
75 773 |
Қарағанды |
687 087 |
10 231 |
20 470 |
238 952 |
Қостанай |
425 922 |
5 867 |
3 500 |
121 604 |
Қызылорда |
189 428 |
1 042 |
6 557 |
24 315 |
Маңғыстау |
311 310 |
5 151 |
14 620 |
69 599 |
Павлодар |
376 095 |
3 689 |
7 961 |
170 606 |
Солтүстік Қазақстан |
276 533 |
1 338 |
2 469 |
40 974 |
Оңтүстік Қазақстан |
369 287 |
5 405 |
11 985 |
144 996 |
Жалпы жиынтығы |
8 249 588 |
105 153 |
172 459 |
2 094 200 |
2008 жылдың 1–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану
(транзакциялар сомасы бойынша)
№ 3 Кесте
(млн. теңге)
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
4 912 393.8 |
13 149.1 |
12 553.7 |
28 223.7 |
Ақтөбе |
420 573.0 |
2 333.7 |
2 987.9 |
35 249.5 |
Алматы |
13 576 308.5 |
7 904.8 |
58 249.8 |
193 867.7 |
Атырау |
459 576.3 |
5 357.4 |
1 278.0 |
8 383.5 |
Шығыс Қазақстан |
346 467.4 |
1 161.6 |
1 017.4 |
6 040.9 |
Жамбыл |
97 053.5 |
623.3 |
256.0 |
2 324.6 |
Батыс Қазақстан |
132 584.7 |
1 184.6 |
415.3 |
34 255.7 |
Қарағанды |
625 454.8 |
5 470.2 |
1 294.4 |
15 162.2 |
Қостанай |
389 083.0 |
2 877.0 |
386.8 |
22 965.5 |
Қызылорда |
872 877.2 |
2 116.1 |
1 381.9 |
2 005.6 |
Маңғыстау |
309 832.5 |
3 289.5 |
3 552.8 |
4 861.9 |
Павлодар |
304 415.2 |
9 164.9 |
2 290.3 |
13 249.9 |
Солтүстік Қазақстан |
117 384.7 |
405.3 |
475.5 |
3 177.5 |
Оңтүстік Қазақстан |
201 643.6 |
2 009.5 |
562.1 |
8 591.5 |
Жалпы жиынтығы |
22 765 648.0 |
57 047.1 |
86 701.9 |
378 359.6 |