Долбар ¹10 01/10/2008
2008 жылдың 3–ші тоқсанында екінші деңгейдегі банктер және «Қазпочта» АҚ № 1 Кестеде ұсынылған төлем құралдарын пайдалана отырып 30 909.9 млрд. теңге сомаға 36 550.4 мың транзакция көлемінде транзакция өткізді. Тұтастай алғанда түрлі төлем құралдарын пайдаланудың артуы байқалады. Мәселен, 2007 жылдың 3-ші тоқсанымен салыстырғанда төлемдердің жалпы саны 12.5%, ал төлемдердің жалпы сомасы 23.3% ұлғайды.
Ұсынылған төлем құралдарының жалпы санының ұлғаюы негізінен 4 253.9 мың транзакцияға төлем карточкаларын пайдалану операциясы санының ұлғаюына байланысты болды. Төлемдер көлемінің ұлғаюы негізінен 7 353.9 млрд. теңгеге төлем тапсырмаларын пайдалана отырып төлемдер көлемінің өсуіне байланысты болды.
Бұрынғыдай Қазақстанның аумағында төлем тапсырмалары және төлем карточкалары неғұрлым таралған төлем құралдары болып табылады. Бұл ретте, бір төлем тапсырмасының орташа сомасы 2008 жылдың 3–ші тоқсанында 3.2 млн. теңге құрады және 2007 жылдың 3-ші тоқсанымен салыстырғанда 30.4% ұлғайды. Сонымен бірге төлемдер саны бойынша төлем карточкаларының жоғары үлес салмағы және төлемдер көлемі бойынша төмен үлес салмағы осы төлем құралын негізінен шамалы қолма-қол ақша сомасын алу үшін пайдаланылатындығымен сипатталады (2008 жылдың 3–ші тоқсанында бір транзакцияның орташа сомасы 22.8 мың теңге болды).
2008 жылдың 3–ші тоқсанында төлем құралдарының ішіндегі төлем талаптары – тапсырмалар және инкассалық өкімдер аз пайдаланылады. Жалпы сан мен көлемдегі осы құралдарды шамалы пайдалану үлесі олардың ерекшелігіне байланысты.
Басқа құралдарға тауарлар мен қызмет көрсетуге есеп беретін чектер, банк шотын тікелей дебеттеу және орындалған аккредетив жатады.
2008 жылдың III тоқсандағы төлем құралдарына қатысты төлемдер бойынша мәліметтер
№ 1 Кесте |
||||||
(саны, мың тр.; сомасы, млрд. теңге) |
||||||
Төлем құралдары |
2007ж. III тоқсан |
2008ж. III тоқсан |
Өзгеріс (%) |
|||
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
абсолюттік көрсеткіш |
жалпы көлемнен % |
|||
Төлем тапсырмалары |
Саны |
9 075.3 |
27.94% |
9 266.7 |
25.35% |
2.1% |
Сомасы |
22 183.2 |
95.68% |
29 537.1 |
95.56% |
33.2% |
|
Төлем талап-тапсырмалары |
Саны |
55.9 |
0.17% |
128.3 |
0.35% |
2.3 есе |
Сомасы |
37.1 |
0.16% |
77.7 |
0.25% |
2.1 есе |
|
Инкассалық өкімдер |
Саны |
130.4 |
0.40% |
186.7 |
0.51% |
43.2% |
Сомасы |
37.2 |
0.16% |
57.6 |
0.19% |
55.0% |
|
Төлем карточкалары |
Саны |
20 728.9 |
63.81% |
24 982.8 |
68.35% |
20.5% |
Сомасы |
445.8 |
1.92% |
569.4 |
1.84% |
27.7% |
|
Басқа құралдары |
Саны |
2 496.0 |
7.68% |
1 985.9 |
5.43% |
-20.4% |
Сомасы |
480.7 |
2.07% |
668.1 |
2.16% |
39.0% |
|
Жалпы жиынтығы |
Саны |
32 486.5 |
100.00% |
36 550.4 |
100.00% |
12.5% |
Сомасы |
23 184.0 |
100.00% |
30 909.9 |
100.00% |
33.3% |
2008 жылдың 3–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану
(транзакциялар саны бойынша)
№ 2 Кесте |
||||
(бірл. транзакциямен) |
||||
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
1 174 648 |
33 896 |
18 509 |
138 951 |
Ақтөбе |
488 216 |
3 039 |
6 928 |
60 335 |
Алматы |
248 315 |
2 512 |
7 789 |
152 143 |
Атырау |
3 019 587 |
32 289 |
64 498 |
688 212 |
Шығыс Қазақстан |
321 853 |
2 319 |
3 623 |
41 520 |
Жамбыл |
631 013 |
4209 |
7 920 |
115 821 |
Батыс Қазақстан |
268 279 |
5 058 |
5 526 |
52 312 |
Қарағанды |
808 637 |
11 829 |
21 454 |
211 025 |
Қостанай |
485 569 |
9500 |
4 174 |
126 689 |
Қызылорда |
428 021 |
5653 |
9 460 |
133 880 |
Маңғыстау |
399 123 |
4 384 |
10 730 |
125 657 |
Павлодар |
414 708 |
5 824 |
6 155 |
57 209 |
Солтүстік Қазақстан |
220 286 |
1329 |
7 180 |
22 469 |
Оңтүстік Қазақстан |
358 441 |
6 430 |
12 776 |
59 671 |
Жалпы жиынтығы |
9 266 696 |
128 271 |
186 722 |
1 985 894 |
2008 жылдың 3–ші тоқсанында аймақтар бойынша төлем құралдарын пайдалану
(транзакциялар сомасы бойынша)
№ 3 Кесте (млн. теңге) |
||||
Облыс атауы |
Төлем тапсырмалары |
Төлем талап-тапсырма-лары |
Инкассалық өкімдер |
Басқа құралдары |
Ақмола |
5 498 285.7 |
19 530.0 |
15 993.8 |
29 522.8 |
Ақтөбе |
532 487.4 |
4 955.4 |
5 927.0 |
102 471.3 |
Алматы |
116 344.7 |
7 003.0 |
247.5 |
2 091.6 |
Атырау |
18 474 965.8 |
15 274.5 |
17 478.6 |
335 055.2 |
Шығыс Қазақстан |
155 278.4 |
569.9 |
402.4 |
3 089.4 |
Жамбыл |
427 645.9 |
1 972.5 |
1 399.2 |
6 628.4 |
Батыс Қазақстан |
209 696.7 |
2 481.9 |
4 245.1 |
48 456.1 |
Қарағанды |
1 010 617.2 |
3 260.0 |
1 474.6 |
75 858.4 |
Қостанай |
516 636.5 |
6 701.7 |
483.0 |
26 095.0 |
Қызылорда |
477 300.0 |
2 905.3 |
2 455.0 |
14 320.3 |
Маңғыстау |
335 047.6 |
1 842.0 |
346.5 |
8 436.9 |
Павлодар |
435 529.3 |
2 631.9 |
1 295.3 |
9 075.4 |
Солтүстік Қазақстан |
943 525.5 |
6 243.8 |
3 433.0 |
1 624.8 |
Оңтүстік Қазақстан |
403 779.8 |
2 301.9 |
2 445.1 |
5 413.5 |
Жалпы жиынтығы |
29 537 140.5 |
77 673.6 |
57 626.0 |
668 138.9 |