Долбар ¹177 18/09/2018
2018 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша төлем карточкаларын шығаруды іс жүзінде 24 банк және «Қазпочта» АҚ жүзеге асырады. Аталған ұйымдар келесі халықаралық жүйелердің төлем карточкаларын шығарып, таратумен айналысады (олардың үлесі – 99,8%): VISA International, MasterCard Worldwide, UnionPay International және American Express International. Бұдан басқа келесі Қазақстан банктері жергілікті жүйелер төлем карточкаларын шығарады: Altyn Card – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ және Ситибанк Қазақстан жергілікті карточкасы - «Ситибанк Қазақстан» АҚ.
2018 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша банктердің айналымдағы карточкаларының саны 21,3 млн. жетіп, карточкаларды ұстаушылардың саны – 17,5 млн. адам болды (2017 жылғы осындай күнгі жағдаймен салыстырғанда – тиісінше 24,1% және 14,0% өсім байқалады). Кеңінен таралған карточкалар түрі дебеттік карточкалар болып табылады, олардың үлесі 81,0%, екінші орындағы кредиттік карточкалардың үлесі – 16,1%. Кредиттік лимиті бар дебеттік карточкалар мен алдын ала ақысы төленген карточкалардың үлесіне сәйкесінше 1,7% және 1,2% тиеді.
2018 жылғы шілдеде қазақстандық эмитенттердің төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған транзакциялардың көлемі 1 647,6 млрд. теңгеге жетіп (2017 жылғы шілде айымен салыстырғанда 44,3%-ға үлкейген), транзакциялар саны 64,9 млн. бірлікті құрады (2017 жылғы шілде айымен салыстырғанда 71,4%-ға ұлғайды). Оның ішінде қолма-қол жасалмайтын төлемдер саны мен сомасының өсімі сәйкесінше 2,3 есе (транзакциялардың саны 41,9 млн. бірлік) және 97,8%-ға (транзакциялардың көлемі 488,9 млрд. теңге) өсіп, ал қолма-қол ақшаны алу операциялары бойынша тиісінше 18,9%-ға (транзакциялардың саны 23,0 млн. болды) және 29,5%-ға (транзакциялардың көлемі 1 158,7 млрд. теңге) өсті.
Қолма-қол жасалмайтын төлемдердің негізгі үлесі POS-терминалдар (қолма-қол жасалмайтын төлемдердің жалпы саны, көлемінен сәйкесінше 61,1% және 41,2%) және интернет (тиісінше 33,1% және 53,0%) арқылы жасалды. Қолма-қол ақшаны беру операциялары негізінен банкоматтар арқылы жүзеге асырылған (қолма-қол ақшаны беру бойынша операциялардың жалпы саныменен көлемінен сәйкесінше 94,0% және 85,5%).
Қазақстандағы төлем карточкалары нарығының дамуы туралы толығырақ мәліметтер 1 - 6 Кестелерде келтірілген.
1-Кесте |
||
Көрсеткіштер |
01.08.2017 |
01.08.2018 |
Айналымдағы карточкалар саны (мың бірлік), оның ішінде: |
17 165,7 |
21 308,0 |
жергілікті жүйе карточкалары |
87,0 |
43,2 |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
17 078,8 |
21 264,8 |
Visa International, оның ішінде: |
11 505,7 |
13 269,1 |
дебеттік |
8 757,5 |
9 421,1 |
кредиттік |
2 141,1 |
3 235,9 |
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
607,1 |
612,1 |
MasterCard Worldwide, оның ішінде: |
4 246,1 |
6 534,4 |
дебеттік |
4 075,1 |
6 379,5 |
кредиттік |
129,9 |
142,7 |
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
41,1 |
12,2 |
Карточка ұстаушыларының саны (мың адам), оның ішінде: |
15 336,0 |
17 481,5 |
жергілікті жүйе карточкалары |
71,5 |
38,7 |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
15 264,4 |
17 442,8 |
Visa International |
10 498,2 |
10 959,1 |
MasterCard Worldwide |
3 684,5 |
5 412,1 |
Қолданылған карточкалардың саны (мың бірлік), оның ішінде: |
8 457,7 |
10 078,9 |
жергілікті жүйе карточкалары |
34,5 |
31,2 |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
8 423,2 |
10 047,7 |
Visa International, оның ішінде: |
5 572,6 |
6 084,5 |
дебеттік |
4 418,0 |
4 446,4 |
кредиттік |
821,6 |
1 372,7 |
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
333,0 |
265,4 |
MasterCard Worldwide, оның ішінде: |
2 039,8 |
3 169,4 |
дебеттік |
1 952,1 |
3 096,6 |
кредиттік |
70,1 |
68,4 |
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
17,6 |
4,4 |
POS – терминалдар саны (дана), оның ішінде: |
120 417 |
128 044 |
сауда кәсіпорындарында |
110 538 |
117 889 |
банктерде |
9 879 |
10 155 |
Банкоматтар саны (дана), оның ішінде: |
9 747 |
9 894 |
қолма-қол ақшаны беру функциясымен |
8 153 |
7 658 |
қолма-қол ақшаны беру және қабылдау функциясымен |
1 594 |
2 236 |
Сауда кәсіпорындарының саны (бірлік) |
72 893 |
75 505 |
Банк киоскілерінің саны (бірлік) |
911 |
599 |
Төлем терминалдары саны (бірлік)[1] |
15 298 |
16 838 |
2-Кесте |
|||||||
Көрсеткіштер |
01.08.18 |
||||||
Айналымдағы карточкалар саны (мың бірлік) |
Карточка ұстаушыларының саны (мың адам) |
Қолданылған карточкалардың саны (мың бірлік) |
|||||
дебеттік |
кредиттік |
өзге[2] |
дебеттік |
кредиттік |
өзге1 |
||
Барлығы, оның ішінде |
17 257,9 |
3 425,3 |
624,8 |
17 481,5 |
8 343,4 |
1 465,3 |
270,1 |
Ақмола облысы |
456,1 |
10,1 |
17,3 |
408,4 |
234,1 |
4,0 |
9,5 |
Ақтөбе облысы |
742,6 |
16,1 |
29,6 |
638,2 |
353,2 |
6,7 |
15,4 |
Алматы облысы |
756,2 |
10,4 |
25,2 |
685,6 |
397,7 |
4,1 |
13,4 |
Атырау облысы |
722,6 |
18,6 |
17,2 |
605,8 |
335,8 |
8,5 |
7,6 |
Шығыс Қазақстан облысы |
1 098,5 |
23,3 |
49,8 |
1 008,2 |
581,5 |
8,9 |
16,7 |
Жамбыл облысы |
653,8 |
7,6 |
11,0 |
584,3 |
350,7 |
3,4 |
3,2 |
Батыс Қазақстан облысы |
509,1 |
14,0 |
8,7 |
450,6 |
246,8 |
5,6 |
1,9 |
Қарағанды облысы |
1 213,7 |
30,0 |
42,5 |
1 049,4 |
643,1 |
12,7 |
14,8 |
Қостанай облысы |
628,7 |
12,2 |
20,5 |
573,0 |
333,8 |
4,5 |
10,0 |
Қызылорда облысы |
507,8 |
8,1 |
30,0 |
446,0 |
251,7 |
3,5 |
21,1 |
Маңғыстау облысы |
627,8 |
15,3 |
14,6 |
530,4 |
298,6 |
6,5 |
4,3 |
Павлодар облысы |
675,2 |
15,1 |
23,3 |
613,0 |
349,2 |
6,1 |
7,6 |
Солтүстік Қазақстан облысы |
365,8 |
7,9 |
12,6 |
342,4 |
202,6 |
3,0 |
8,3 |
Оңтүстік Қазақстан облысы |
1 529,5 |
19,1 |
58,5 |
1 369,1 |
747,9 |
7,1 |
14,6 |
Алматы қаласы |
5 367,5 |
3 175,8 |
221,3 |
6 974,8 |
2 409,3 |
1 359,1 |
111,3 |
Астана қаласы |
1 403,1 |
41,5 |
42,5 |
1 202,3 |
607,5 |
21,4 |
10,4 |
3-Кесте |
|||||
Көрсеткіштер |
01.08.18 |
||||
POS – терминалдар саны (дана) |
Банкоматтар саны (дана) |
Сауда кәсіпорын-дарының саны (бірлік) |
Банк киоскілерінің саны (дана) |
Төлем терминалдары саны (дана) |
|
Барлығы, оның ішінде |
128 044 |
9 894 |
75 505 |
599 |
16 838 |
Ақмола облысы |
2 637 |
322 |
1 636 |
12 |
528 |
Ақтөбе облысы |
6 312 |
512 |
3 936 |
44 |
918 |
Алматы облысы |
3 046 |
415 |
1 406 |
54 |
465 |
Атырау облысы |
4 080 |
537 |
2 176 |
21 |
749 |
Шығыс Қазақстан облысы |
7 750 |
781 |
3 950 |
15 |
1 518 |
Жамбыл облысы |
2 310 |
374 |
1 068 |
97 |
733 |
Батыс Қазақстан облысы |
4 175 |
361 |
2 154 |
46 |
702 |
Қарағанды облысы |
9 831 |
808 |
5 561 |
31 |
1 800 |
Қостанай облысы |
7 752 |
407 |
4 884 |
21 |
922 |
Қызылорда облысы |
1 792 |
315 |
833 |
28 |
564 |
Маңғыстау облысы |
3 637 |
541 |
2 034 |
0 |
480 |
Павлодар облысы |
6 768 |
542 |
3 905 |
71 |
905 |
Солтүстік Қазақстан облысы |
2 880 |
300 |
1 394 |
20 |
692 |
Оңтүстік Қазақстан облысы |
5 303 |
723 |
2 581 |
15 |
1 263 |
Алматы қаласы |
35 845 |
1 848 |
22 486 |
104 |
3 087 |
Астана қаласы |
23 926 |
1 108 |
15 501 |
20 |
1 512 |
Қазақстандық эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының Қазақстан Республикасы аумағында және одан тыс жерлерде қолданылуы
4-Кесте |
||
Көрсеткіштер |
Шілде |
|
Қолма-қол ақшасыз төлемдер |
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар |
|
2017 жыл |
||
Саны (мың транз.), оның ішінде |
18 476,8 |
19 376,4 |
жергілікті жүйе карточкалары |
2,3 |
23,1 |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
18 474,5 |
19 353,2 |
Visa International |
13 008,5 |
12 873,1 |
MasterCard Worldwide |
5 252,0 |
5 221,5 |
Көлемі (млн. теңге), оның ішінде |
247 158,2 |
894 733,2 |
жергілікті жүйе карточкалары |
2 321,5 |
950,0 |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
244 836,7 |
893 783,2 |
Visa International |
171 729,3 |
622 090,7 |
MasterCard Worldwide |
70 737,5 |
226 746,4 |
2018 жыл |
||
Саны (мың транз.), оның ішінде |
41 859,2 |
23 029,2 |
жергілікті жүйе карточкалары |
3,4 |
21,1 |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
41 855,8 |
23 008,1 |
Visa International |
19 392,6 |
12 601,7 |
MasterCard Worldwide |
22 206,5 |
9 183,6 |
Көлемі (млн. теңге), оның ішінде |
488 877,4 |
1 158 720,7 |
жергілікті жүйе карточкалары |
3 551,7 |
1 044,5 |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
485 325,7 |
1 157 676,2 |
Visa International |
274 826,1 |
723 159,7 |
MasterCard Worldwide |
205 933,7 |
384 418,8 |
Өзгерісі (%) |
||
Саны |
2,3 есе |
18,9% |
жергілікті жүйе карточкалары |
47,7% |
-9,0% |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
2,3 есе |
18,9% |
Visa International |
49,1% |
-2,1% |
MasterCard Worldwide |
4,2 есе |
75,9% |
Көлемі |
97,8% |
29,5% |
жергілікті жүйе карточкалары |
53,0% |
9,9% |
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
98,2% |
29,5% |
Visa International |
60,0% |
16,2% |
MasterCard Worldwide |
3,0 есе |
69,5% |
Қазақстан Республикасы аумағында қазақстандық және шетелдік эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының аймақтар бойынша қолданылуы
5-Кесте |
||||
Көрсеткіштер |
Шілде |
|||
Қолма-қол ақшасыз төлемдер |
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар |
|||
Саны (мың транз.) |
Саны (мың транз.) |
Саны (мың транз.) |
Сумма (млн. тенге) |
|
Барлығы, оның ішінде |
39 030,0 |
425 487,5 |
22 536,4 |
1 135 408,1 |
Ақмола облысы |
363,8 |
10 157,6 |
673,3 |
29 875,4 |
Ақтөбе облысы |
656,4 |
8 861,4 |
1 086,9 |
49 811,0 |
Алматы облысы |
345,5 |
11 858,0 |
1 069,6 |
53 977,6 |
Атырау облысы |
587,0 |
9 538,5 |
1 054,3 |
56 010,5 |
Шығыс Қазақстан облысы |
560,6 |
8 186,8 |
1 591,6 |
73 592,4 |
Жамбыл облысы |
204,9 |
2 863,5 |
926,7 |
42 756,1 |
Батыс Қазақстан облысы |
457,6 |
7 951,5 |
801,8 |
35 897,6 |
Қарағанды облысы |
1 530,4 |
21 862,7 |
1 764,7 |
86 129,4 |
Қостанай облысы |
1 036,8 |
8 278,0 |
927,7 |
42 292,0 |
Қызылорда облысы |
170,0 |
2 523,7 |
705,5 |
34 183,6 |
Маңғыстау облысы |
540,6 |
8 887,3 |
932,3 |
60 599,9 |
Павлодар облысы |
631,2 |
6 678,3 |
1 031,8 |
44 834,6 |
Солтүстік Қазақстан облысы |
276,8 |
3 878,2 |
535,2 |
22 196,4 |
Оңтүстік Қазақстан облысы |
425,2 |
11 426,1 |
1 930,3 |
98 632,3 |
Алматы қаласы |
27 377,9 |
264 316,5 |
5 022,5 |
277 252,0 |
Астана қаласы |
3 865,3 |
38 219,3 |
2 482,3 |
127 367,2 |
Қазақстан Республикасы аумағында қазақстандық және шетелдік эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының орта тілігінде өткізілген операциялар
6-Кесте |
||||
Көрсеткіштер |
Шілде |
|||
Қолма-қол ақшасыз төлемдер |
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар |
|||
Саны (мың транз.) |
Сомасы (млн. теңге) |
Саны (мың транз.) |
Сомасы (млн. теңге) |
|
Барлығы, оның ішінде: |
39 030,0 |
425 487,5 |
22 536,4 |
1 135 408,1 |
POS - терминал |
23 858,0 |
175 306,4 |
1 363,1 |
165 157,9 |
банкомат |
707,4 |
17 621,5 |
21 173,3 |
970 250,3 |
банк киоскі |
0,7 |
43,3 |
- |
- |
интернет |
12 915,1 |
225 329,5 |
- |
- |
өзге де |
1 548,7 |
7 186,8 |
- |
- |