Долбар ¹181 27/12/2018
2018 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша төлем карточкаларын шығаруды іс жүзінде 22 банк және «Қазпочта» АҚ жүзеге асырады. Аталған ұйымдар келесі халықаралық жүйелердің төлем карточкаларын шығарып, таратумен айналысады (олардың үлесі – 99,8%): VISA International, MasterCard Worldwide, UnionPay International, American Express International және Diners Club International. Бұдан басқа келесі Қазақстан банктері жергілікті жүйелері төлем карточкаларын шығарады: Altyn Card – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ және Ситибанк Қазақстан жергілікті карточкасы - «Ситибанк Қазақстан» АҚ.
2018 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша банктердің айналымдағы карточкаларының саны 22,7 млн. жетіп, карточкаларды ұстаушылардың саны – 18,7 млн. адам болды (2017 жылғы осындай күнгі жағдаймен салыстырғанда – тиісінше 17,9% және 11,7% өсім байқалады). Кеңінен таралған карточкалар түрі дебеттік карточкалар болып табылады, олардың үлесі 78,3%, екінші орындағы кредиттік карточкалардың үлесі – 18,3%. Кредиттік лимиті бар дебеттік карточкалар мен алдын ала ақысы төленген карточкалардың үлесіне сәйкесінше 1,9% және 1,5% тиеді.
2018 жылдың қарашасында қазақстандық эмитенттердің төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған транзакциялардың көлемі 1 937,1 млрд. теңгеге жетіп (2017 жылғы қараша айымен салыстырғанда 45,0%-ға үлкейген), транзакциялар саны 81,8 млн. бірлікті құрады (2017 жылғы қазан айымен салыстырғанда 76,0%-ға ұлғайды). Оның ішінде қолма-қол жасалмайтын төлемдер саны мен сомасы сәйкесінше 2,1 және 2,0 есе (транзакциялардың саны 54,7 млн. бірлік және транзакциялардың көлемі 704,9 млрд. теңге) өсіп, ал қолма-қол ақшаны алу операциялары бойынша тиісінше 31,9%-ға (транзакциялардың саны 27,0 млн. болды) және 24,4%-ға (транзакциялардың көлемі 1 232,3 млрд. теңге) өсті.
Қолма-қол жасалмайтын төлемдердің негізгі үлесі POS-терминалдар (қолма-қол жасалмайтын төлемдердің жалпы саны, көлемінен сәйкесінше 59,5% және 40,1%) және интернет (тиісінше 37,5% және 56,7%) арқылы жасалды. Қолма-қол ақшаны беру операциялары негізінен банкоматтар арқылы жүзеге асырылған (қолма-қол ақшаны беру бойынша операциялардың жалпы саныменен көлемінен сәйкесінше 92,9% және 85,7%).
Қазақстандағы төлем карточкалары нарығының дамуы туралы толығырақ мәліметтер 1 - 6 Кестелерде келтірілген.
|
1-Кесте |
||
|
Көрсеткіштер |
01.12.2017 |
01.12.2018 |
|
Айналымдағы карточкалар саны (мың бірлік), оның ішінде: |
19 236,1 |
22 669,8 |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
86,6 |
42,8 |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
19 149,4 |
22 627,0 |
|
Visa International, оның ішінде: |
12 661,4 |
14 325,7 |
|
дебеттік |
9 026,6 |
9 664,1 |
|
кредиттік |
2 974,8 |
3 940,4 |
|
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
660,0 |
721,2 |
|
MasterCard Worldwide, оның ішінде: |
5 107,1 |
6 759,8 |
|
дебеттік |
4 923,0 |
6 532,9 |
|
кредиттік |
149,0 |
173,9 |
|
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
35,1 |
53,0 |
|
Карточка ұстаушыларының саны (мың адам), оның ішінде: |
16 764,2 |
18 724,4 |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
71,2 |
38,6 |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
16 693,0 |
18 685,9 |
|
Visa International |
11 153,3 |
11 839,3 |
|
MasterCard Worldwide |
4 423,0 |
5 721,3 |
|
Қолданылған карточкалардың саны (мың бірлік), оның ішінде: |
9 547,7 |
10 761,4 |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
33,0 |
28,2 |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
9 514,7 |
10 733,2 |
|
Visa International, оның ішінде: |
6 105,4 |
6 402,9 |
|
дебеттік |
4 625,4 |
4 569,5 |
|
кредиттік |
1 154,3 |
1 539,1 |
|
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
325,6 |
294,3 |
|
MasterCard Worldwide, оның ішінде: |
2 583,0 |
3 576,2 |
|
дебеттік |
2 481,2 |
3 482,3 |
|
кредиттік |
87,1 |
81,5 |
|
кредиттік лимиті бар дебеттік және алдын ала ақысы төленген |
14,7 |
12,3 |
|
POS – терминалдар саны (дана), оның ішінде: |
125 123 |
133 533 |
|
сауда кәсіпорындарында |
115 123 |
124 468 |
|
банктерде |
10 000 |
9 065 |
|
Банкоматтар саны (дана), оның ішінде: |
9 687 |
11 120 |
|
қолма-қол ақшаны беру функциясымен |
8 083 |
8 177 |
|
қолма-қол ақшаны беру және қабылдау функциясымен |
1 604 |
2 943 |
|
Сауда кәсіпорындарының саны (бірлік) |
77 259 |
80 984 |
|
Төлем терминалдарының және банк киоскілерінің саны (бірлік)[1] |
16 292 |
17 100 |
|
2-Кесте |
|||||||
|
Көрсеткіштер |
01.12.18 |
||||||
|
Айналымдағы карточкалар саны (мың бірлік) |
Карточка ұстаушыларының саны (мың адам) |
Қолданылған карточкалардың саны (мың бірлік) |
|||||
|
дебеттік |
кредиттік |
өзге[2] |
дебеттік |
кредиттік |
өзге1 |
||
|
Барлығы, оның ішінде |
17 739,5 |
4 155,7 |
774,7 |
18 724,4 |
8 810,6 |
1 643,8 |
307,0 |
|
Ақмола облысы |
471,7 |
10,7 |
19,6 |
441,3 |
237,9 |
4,5 |
9,5 |
|
Ақтөбе облысы |
752,5 |
18,8 |
32,3 |
680,3 |
346,5 |
8,0 |
15,6 |
|
Алматы облысы |
784,6 |
12,8 |
30,2 |
728,9 |
394,1 |
5,6 |
14,7 |
|
Атырау облысы |
741,7 |
20,0 |
19,3 |
656,7 |
339,0 |
9,4 |
8,5 |
|
Шығыс Қазақстан облысы |
1 118,2 |
27,1 |
56,1 |
1 063,0 |
586,9 |
11,2 |
16,3 |
|
Жамбыл облысы |
676,2 |
8,5 |
14,8 |
619,4 |
359,2 |
4,0 |
3,6 |
|
Батыс Қазақстан облысы |
517,3 |
16,2 |
11,5 |
475,7 |
249,3 |
6,7 |
2,3 |
|
Қарағанды облысы |
1 231,6 |
30,9 |
68,1 |
1 138,2 |
646,3 |
14,0 |
29,1 |
|
Қостанай облысы |
648,4 |
14,4 |
23,0 |
606,2 |
343,4 |
6,4 |
9,6 |
|
Қызылорда облысы |
526,3 |
8,7 |
33,6 |
479,6 |
265,9 |
4,0 |
21,7 |
|
Маңғыстау облысы |
661,1 |
17,0 |
15,5 |
577,2 |
301,8 |
7,6 |
4,7 |
|
Павлодар облысы |
687,2 |
18,1 |
24,6 |
641,4 |
352,6 |
8,7 |
7,4 |
|
Солтүстік Қазақстан облысы |
376,2 |
8,9 |
12,9 |
360,0 |
194,3 |
3,8 |
8,1 |
|
Оңтүстік Қазақстан облысы |
1 599,7 |
22,0 |
64,4 |
1 479,1 |
766,5 |
8,6 |
13,8 |
|
Алматы қаласы |
5 496,8 |
3 878,8 |
304,1 |
7 482,7 |
2 809,8 |
1 517,7 |
131,4 |
|
Астана қаласы |
1 450,2 |
42,9 |
44,5 |
1 294,8 |
617,1 |
23,5 |
10,8 |
|
3-Кесте |
||||
|
Көрсеткіштер |
01.12.18 |
|||
|
POS – терминалдар саны (дана) |
Банкоматтар саны (дана) |
Сауда кәсіпорын-дарының саны (бірлік) |
Төлем терминалдары мен банк киоскілерінің саны (дана) |
|
|
Барлығы, оның ішінде |
133 533 |
11 120 |
80 984 |
17 100 |
|
Ақмола облысы |
2 741 |
330 |
1 745 |
537 |
|
Ақтөбе облысы |
6 468 |
508 |
4 083 |
924 |
|
Алматы облысы |
2 981 |
429 |
1 479 |
471 |
|
Атырау облысы |
4 178 |
536 |
2 302 |
764 |
|
Шығыс Қазақстан облысы |
7 886 |
979 |
4 345 |
1 535 |
|
Жамбыл облысы |
2 313 |
384 |
1 104 |
738 |
|
Батыс Қазақстан облысы |
4 204 |
380 |
2 305 |
705 |
|
Қарағанды облысы |
9 923 |
835 |
6 140 |
1 835 |
|
Қостанай облысы |
7 719 |
417 |
5 064 |
926 |
|
Қызылорда облысы |
1 751 |
331 |
812 |
564 |
|
Маңғыстау облысы |
5 402 |
844 |
3 072 |
491 |
|
Павлодар облысы |
6 700 |
548 |
4 001 |
910 |
|
Солтүстік Қазақстан облысы |
2 970 |
308 |
1 412 |
690 |
|
Оңтүстік Қазақстан облысы |
5 413 |
746 |
2 705 |
1 290 |
|
Алматы қаласы |
37 151 |
1 877 |
24 232 |
3 153 |
|
Астана қаласы |
25 733 |
1 668 |
16 183 |
1 567 |
Қазақстандық эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының Қазақстан Республикасы аумағында және одан тыс жерлерде қолданылуы
|
4-Кесте |
||
|
Көрсеткіштер |
Қараша |
|
|
Қолма-қол ақшасыз төлемдер |
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар |
|
|
2017 жыл |
||
|
Саны (мың транз.), оның ішінде |
25 947,5 |
20 532,3 |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
0,1 |
22,0 |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
25 947,3 |
20 510,3 |
|
Visa International |
16 283,8 |
12 729,2 |
|
MasterCard Worldwide |
9 385,6 |
6 513,6 |
|
Көлемі (млн. теңге), оның ішінде |
345 969,7 |
990 401,8 |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
3,4 |
950,8 |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
345 966,3 |
989 451,0 |
|
Visa International |
230 444,0 |
665 782,0 |
|
MasterCard Worldwide |
111 287,1 |
277 883,4 |
|
2018 жыл |
||
|
Саны (мың транз.), оның ішінде |
54 749,8 |
27 073,7 |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
3,3 |
41,5 |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
54 746,5 |
27 032,1 |
|
Visa International |
19 450,4 |
12 790,9 |
|
MasterCard Worldwide |
34 145,9 |
13 021,2 |
|
Көлемі (млн. теңге), оның ішінде |
704 850,3 |
1 232 266,0 |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
3 724,6 |
2 194,2 |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
701 125,6 |
1 230 071,8 |
|
Visa International |
336 330,9 |
689 020,1 |
|
MasterCard Worldwide |
335 430,8 |
489 141,2 |
|
Өзгерісі |
||
|
Саны |
2,1 есе |
31,9% |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
23,26 есе |
88,5% |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
2,1 есе |
31,8% |
|
Visa International |
19,4% |
0,5% |
|
MasterCard Worldwide |
3,6 есе |
2,0 есе |
|
Көлемі |
2,0 есе |
24,4% |
|
жергілікті жүйе карточкалары |
1079,7 есе |
2,3 есе |
|
халықаралық жүйе карточкалары, оның ішінде: |
2,0 есе |
24,3% |
|
Visa International |
45,9% |
3,5% |
|
MasterCard Worldwide |
3,0 есе |
76,0% |
Қазақстан Республикасы аумағында қазақстандық және шетелдік эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының аймақтар бойынша қолданылуы
|
5-Кесте |
||||
|
Көрсеткіштер |
Қараша |
|||
|
Қолма-қол ақшасыз төлемдер |
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар |
|||
|
Саны (мың транз.) |
Саны (мың транз.) |
Саны (мың транз.) |
Сумма (млн. тенге) |
|
|
Барлығы, оның ішінде |
49 827,6 |
596 503,3 |
24 692,7 |
1 176 536,8 |
|
Ақмола облысы |
400,8 |
31 596,3 |
710,4 |
29 554,5 |
|
Ақтөбе облысы |
769,7 |
10 292,5 |
1 172,8 |
49 454,2 |
|
Алматы облысы |
426,4 |
15 298,4 |
1 097,6 |
54 124,1 |
|
Атырау облысы |
731,2 |
11 903,4 |
1 154,2 |
56 896,6 |
|
Шығыс Қазақстан облысы |
653,0 |
9 398,5 |
1 668,0 |
74 449,2 |
|
Жамбыл облысы |
252,4 |
3 673,2 |
990,2 |
43 472,1 |
|
Батыс Қазақстан облысы |
543,2 |
8 345,9 |
884,8 |
37 037,5 |
|
Қарағанды облысы |
2 440,5 |
26 490,9 |
1 670,6 |
76 965,1 |
|
Қостанай облысы |
1 169,1 |
9 987,3 |
975,9 |
42 059,3 |
|
Қызылорда облысы |
250,1 |
3 066,6 |
778,5 |
35 322,7 |
|
Маңғыстау облысы |
626,4 |
9 561,4 |
978,3 |
58 434,7 |
|
Павлодар облысы |
717,8 |
8 088,9 |
1 054,1 |
46 927,7 |
|
Солтүстік Қазақстан облысы |
297,7 |
3 812,9 |
560,0 |
22 662,0 |
|
Оңтүстік Қазақстан облысы |
598,8 |
12 396,3 |
2 138,7 |
103 873,3 |
|
Алматы қаласы |
34 122,7 |
380 258,7 |
6 221,3 |
313 294,3 |
|
Астана қаласы |
5 827,7 |
52 332,1 |
2 637,4 |
132 009,6 |
Қазақстан Республикасы аумағында қазақстандық және шетелдік эмитенттердің шығарған төлем карточкаларының орта тілігінде өткізілген операциялар
|
6-Кесте |
||||
|
Көрсеткіштер |
Қараша |
|||
|
Қолма-қол ақшасыз төлемдер |
Қолма-қол ақша алуға байланысты операциялар |
|||
|
Саны (мың транз.) |
Сомасы (млн. теңге) |
Саны (мың транз.) |
Сомасы (млн. теңге) |
|
|
Барлығы, оның ішінде: |
49 827,6 |
596 503,3 |
24 692,7 |
1 176 536,8 |
|
POS - терминал |
29 647,6 |
239 199,2 |
1 744,2 |
168 230,6 |
|
банкомат |
657,9 |
14 766,1 |
22 948,6 |
1 008 306,2 |
|
интернет |
18 687,5 |
338 115,1 |
- |
- |
|
өзге де |
834,6 |
4 422,9 |
- |
- |
